Trong công việc cũng như cuộc sống hàng ngày, những bậc thầy trong việc điều khiển cảm xúc luôn là những người biết quan tâm và biết suy xét. Trước những tình huống khó khăn hay căng thẳng, họ có khả năng nhìn vấn đề từ nhiều khía cạnh và bình tĩnh tìm ra giải pháp. Đó là những người có khả năng ra quyết định tuyệt vời và biết khi nào thì nên tin tưởng vào trực giác của mình.

Tuy có nhiều điểm mạnh nhưng họ cũng rất biết cách lắng nghe, tiếp nhận phê bình và dùng nó để hoàn thiện bản thân. Những người như vậycó chỉ số trí tuệ cảm xúc (EI) cao. Họ hiểu rõ bản thân  và có khả năng hiểu được cảm xúc của người khác.

Ngày nay, cũng như năng lực chuyên môn, trí tuệ cảm xúc càng lúc càng đóng vai trò quan trọng đối với thành công của con người trong sự nghiệp. Những nhà tuyển dụng có xu hướng sử dụng chỉ số trí tuệ cảm xúc như một tiêu chí đánh giá năng lực con người khi tuyển dụng và đề bạt.

Vậy, trí tuệ cảm xúc là gì?

Trí tuệ cảm xúc là khả năng nhận biết cảm xúc của bạn, hiểu những gì người khác nói với bạn, và hiểu được cảm xúc của bạn ảnh hưởng đến người xung quanh bạn như thế nào. Trí tuệ cảm xúc còn liên quan đến nhận thức của bạn về người khác: khi bạn hiểu cảm xúc của họ, điều này cho phép bạn quản lý các mối quan hệ hiệu quả hơn.

Những người giàu trí tuệ cảm xúc thường thành công trong cuộc sống vì họ làm người xung quanh cảm thấy dễ chịu khi tiếp xúc với họ. Khi họ gửi e-mail, mọi người thường trả lời ngay. Khi họ cần giúp đỡ, họ sẽ dễ dàng nhận được. Chính vì thế, cuộc sống của người giàu trí tuệ cảm xúc thường dễ chịu hơn những người dễ cáu giận bực bội.

Các đặc điểm của trí tuệ cảm xúc

Daniel Goleman, một nhà tâm lý học người Mỹ, cho rằng có năm yếu tố để xác định trí tuệ cảm xúc:

1. Hiểu rõ bản thân: Những người có trí tuệ cảm xúc cao thường hiểu rõ bản thân và không bao giờ để cho cảm xúc điều khiển họ. Họ cũng sẵn sàng nhìn nhận bản thân một cách trung thực, biết điểm mạnh và điểm yếu của mình và dựa vào đó để hoàn thiện hơn. Nhiều người tin rằng hiểu rõ bản thân là yếu tố quan trọng nhất của trí tuệ cảm xúc.

2. Kiểm soát bản thân: Những người có khả năng kiểm soát bản thân thường không để mình trở nên quá giận dữ , không có những quyết định bốc đồng, thiếu suy nghĩ. Họ suy xét trước khi hành động. Đặc điểm của sự kiểm soát bản thân là tính thận trọng, thích ứng với thay đổi, chính trực và biết nói “không” khi cần thiết.

3. Giàu nhiệt huyết: Những người có trí tuệ cảm xúc thường tràn đầy nhiệt huyết. Họ sẵn sàng hy sinh lợi ích trước mắt đổi lấy thành công lâu dài. Họ thích sự thách thức và luôn làm việc có hiệu quả.

4. Biết cảm thông: Đây có lẽ là yếu tố quan trọng thứ hai của trí tuệ cảm xúc. Cảm thông là khả năng nhận biết và hiểu được mong muốn, nhu cầu, và quan điểm của những người xung quanh ngay cả khi những điều đó có thể không rõ ràng. Người biết cảm thông luôn quản lý tốt các mối quan hệ, biết lắng nghe, không chụp mũ, phán xét vội vàng, sống cởi mở và trung thực

 5. Kỹ năng giao tiếp: Đặc điểm của trí tuệ cảm xúc cao. Những người có các kỹ năng giao tiếp tốt thường giúp đỡ người khác phát triển và tỏa sáng thay vì tập trung vào sự thành công của mình trước tiên. Họ có thể xử lý các tranh chấp, giao tiếp tốt, và là bậc thầy trong xây dựng và duy trì các mối quan hệ.

Trí tuệ cảm xúc có thể là chìa khóa để thành công trong cuộc sống của bạn đặc biệt là trong sự nghiệp. Khả năng quản lý con người và mối quan hệ là rất quan trọng đối với tất cả các nhà lãnh đạo. Vậy làm thế nào để cải thiện và nâng trí tuệ cảm xúc của bạn? Trí tuệ cảm xúc có thể được rèn luyện và phát triển. Bạn có thể sử dụng những lời khuyên dưới đây:

• Chú ý cách bạn phản ứng với mọi người. Bạn có vội vàng phán xét trước khi biết tất cả mọi việc? Bạn có đánh giá vấn đề một cách rập khuôn? Hãy thử đặt mình vào vị trí của người khác, cởi mở hơn và chấp nhận các quan điểm và nhu cầu của họ.

• Quan sát môi trường làm việc. Bạn có luôn muốn mọi người chú ý đến thành tích của bạn? Khiêm tốn có thể là một phẩm chất tuyệt vời, điều đó không có nghĩa là bạn nhút nhát hay thiếu tự tin. Khi bạn tỏ ra khiêm tốn tức là bạn biết rõ những gì bạn đã làm, và bạn có thể tự tin về nó. Hãy cho người khác cơ hội để tỏa sáng – đừng quá lo lắng tìm kiếm sự tán dương cho bản thân.

•Tự đánh giá bản thân. Điểm yếu của bạn là gì? Bạn có sẵn sàng chấp nhận rằng bạn không hoàn hảo và bạn có thể làm gì đó để trở nên tốt hơn? Can đảm  nhìn vào chính mình một cách trung thực – điều đó có thể thay đổi cuộc sống của bạn.

• Xem xét cách bạn phản ứng với sự căng thẳng. Bạn có khó chịu mỗi khi có sự chậm trễ hoặc điều gì đó không diễn ra theo cách bạn muốn? Bạn có đổ lỗi hay giận dữ  với người khác ngay cả khi đó không phải là lỗi của họ? Khả năng giữ bình tĩnh và kiểm soát trong các tình huống khó khăn luôn được đánh giá cao trong kinh doanh cũng như trong cuộc sống.

• Chịu trách nhiệm về hành động của bạn. Nếu bạn làm tổn thương ai đó, hãy xin lỗi trực tiếp – đừng lảng tránh. Người ta thường sẵn sàng tha thứ và quên đi nếu bạn thật sự muốn sửa chữa lỗi lầm.

• Suy xét việc bạn làm sẽ ảnh hưởng đến những người khác như thế nào trước khi hành động. Nếu quyết định của bạn sẽ ảnh hưởng đến người khác, hãy đặt mình vào vị trí của họ. Họ sẽ cảm thấy thế nào nếu bạn làm điều này? Bạn có muốn cảm thấy như vậy? Nếu bạn buộc phải làm thế, bạn sẽ làm thế nào để giúp họ đương đầu với những ảnh hưởng đó?

Bên cạnh trí thông minh, trí tuệ cảm xúc sẽ giúp bạn dễ dàng tạo dựng những mối quan hệ xã hội tốt đẹp và đạt được thành công trong cuộc sống. Nhiều người tin rằng trí tuệ cảm xúc quan trọng như trí thông minh và hiện nay, những bài kiểm tra về trí tuệ cảm xúc đang được nhiều công ty sử dụng trong việc tuyển dụng nhân sự.

 Trong cuộc sống cũng như công việc, không phải lúc nào con người ta cũng chỉ dùng đến các kỹ năng để giao tiếp, ứng xử với người khác mà yếu tố cảm xúc cũng đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Việc vận dụng tốt trí tuệ cảm xúc sẽ giúp các nhà lãnh đạo có cách thức quản lý hiệu quả hơn và giúp nhân viên có được môi trường làm việc thoải mái để đạt được kết quả cao nhất trong công việc.